Jak odrzucić spadek za małoletniego

Odrzucenie spadku przez spadkobiercę to instytucja, która pozwala nam uniknąć przede wszystkim odpowiedzialności za zobowiązania spadkodawcy tj. np. spłaty jego długów (zaciągniętych, a niespłaconych pożyczek czy kredytów) szczególnie w sytuacji, gdy długi spadkodawcy znacznie przewyższają majątek spadkowy.

Spadkobiercy, którzy odrzucili spadek są wedle prawa traktowani jakby jego otwarcia (czyli śmierci spadkodawcy) nigdy nie dożyli, dlatego też spadek przechodzi na następnych w „kolejce” (wedle ustawy) spadkobierców. Jeżeli mamy więc dzieci – to przechodzi on automatycznie właśnie na nie.

Jeżeli nasze dzieci są już pełnoletnie to same mogą odrzucić spadek składając odpowiednie oświadczenie woli przez notariuszem czy też sądem. Natomiast jeżeli dzieci są jeszcze małoletnie – tj. nie ukończyły 18 lat odrzucenia spadku muszą za nich dokonać przedstawiciele ustawowi czyli rodzice lub opiekunowie prawni.

Wbrew potocznemu mniemaniu rodzic nie ma nieograniczonej władzy nad dzieckiem, co szczególnie objawia się w podziale czynności rodzica na czynności zwykłego zarządu oraz czynności przekraczające zwykły zarząd. Odrzucenie spadku przez rodzica w imieniu małoletniego należy do tej drugiej grupy, dlatego też jesteśmy jako rodzice zobligowani przed podjęciem tej czynności (czyli złożenia woli o odrzuceniu spadku) uzyskać zezwolenie sądu na jej dokonanie.

Wniosek o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka składamy w właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka sądzie rodzinnym. Wystąpić z nim może także tylko jeden z rodziców, aczkolwiek w takim przypadku sąd podejmie decyzję dopiero po wysłuchaniu drugiego z rodziców, którego w tym przypadku należy wskazać we wniosku jako uczestnika postępowania. Wniosek podlega  opłacie sądowej w wysokości 40,00 zł, którą to musimy uiścić na numer rachunku bankowego sądu, a potwierdzenie dokonania przelewu dołączyć do składanego wniosku. Wniosek należy uzasadnić oraz wskazać dowody potwierdzające nasze uzasadnienie. Należy pamiętać, że w/w wniosek ma być zgodny z interesem dziecka i przede wszystkim pod tym kątem sąd rodzinny będzie taką sprawę rozpatrywał. Zatem będzie rozważał, czy odrzucenie spadku nie uszczupli, wbrew twierdzeniom rodziców, majątku dziecka.

Po uzyskaniu zezwolenia sądu postępujemy identycznie jak w przypadku odrzucenia spadku przez osobę pełnoletnią tj. udajemy się do notariusza bądź do sądu, gdzie możemy takie oświadczenie za dziecko złożyć.

Nie możemy jednak zapomnieć, że w każdym przypadku czas na odrzucenie lub przyjęcie spadku to sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, a zatem o tym, że dziedziczy. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie traktowany jest przez ustawę jak przyjęcie spadku przez spadkobiercę. Dlatego też, niezwłocznie po uzyskaniu takiego zezwolenia powinniśmy takie oświadczenie złożyć.

Autorem publikacji jest mecenas Robert Kucharski, który zajmuję się profesjonalną pomocą prawną w tego typu sprawach.